FINALITY AT HOSPICE

Where will you stay at the end of your life, and how? If you have a family, you surely want to stay with your family. If you live alone, who will take care of you when you are ill? From the concept of looking after someone at the terminal to be ready to pass away, leads to Hospice or the Last Home Project.

Hospice is rooted from ‘hospis’ that has two mezanings, host and guest. These two words is the origin of the word ‘Hospitality’ , ‘Hospital’ and ‘Hotel’. The Last Home Project’s concept is to take care of illness patients that are widespread around the world. This concept is not for only the illness and lonely old people, but for whom who necessary depends on medical appliances particularly. Hospice is very interesting, because it’s not only the perfectly medical care but also combine the mentally treatment. We can say that Hospice likes hospital, but warmer as home.

Hospice concept The main concept of Hospice gives precedence to palliative care that emphasizes to eliminate pains and take care of symptoms entirely for satisfy the physical, mental, spiritual and social needs of patients and their family or relatives. This concept is from the saying of Cicely Saunders and philosophy of ‘The Last Home’ that ‘You matter because you are you, and you matter to the end of your life. We will do all we can not only to help you die peacefully, but also to live until you die.’ Hospice wants to cure human more than illness, so it takes an interest to the quality more than the enduring of life. The patients spend their lives plenary before death by making every day best until the end of life. Hospice emphasizes the quality way of life for patients and family importantly. Because of the scare of the death, patients cannot live happily at their terminals. Terminating the scare is also the important principle, so Hospice is the holistic care that included the medical cure, nursing and takes care of the patients’ minds together.

Hospice’s Team Hospice is the holistic care that emphasizes the life quality treatment, so there are the team from many fields and 24-hour work together. Hospice service is divided into 14 parts:

Medical Service : To invite the doctor who heel them presently to be the part of the team.

Nursing : To provide nurses to take care of patients and family regularly.

Medical Social Work : To assist the patients and family with the emotional and psychosocial and spiritual aspects of dying.

Nursing Assistant : To help patients bathing and dressing.

Pains and Symptoms Controlling : To cure and relief with controlling patients feel least pain.

Therapy : To provide additional therapy such as physical therapy, activities and speaking practices.

Taking care of Inpatients : To taking care of patients who have severe pain or symptoms that cannot stay at their houses, they can move to Hospice immediately.

Medicines, Appliances and Medical Supplies : The direct service or help to find patients and family needs.

Respite Care : To help the family member, who takes care of patient to take a rest, may be short time; hours or days, depends on situation.

Long-term Care : To take care continually for patient who needs nurse at home.

Spiritual Advising and Taking Care : To make patients and families understand the situation, encourage them to face the death and live together in the terminal significantly.

Family Seminar : To help family members know the current situation of patient by nurse or social worker.

After Death Service : When patient dead, volunteers, priests or advisors will support and help spouse and family in religious ritual.

Volunteer : Volunteers are the care assistants when caregiver is out. They will stay with patient, talk and visit them regularly.

Hospice project is widespread aboard and has positive feeling residences. Hospice respects in the nature of life and believe that The death is the part of life which the patients should live with high quality of life. They do not pull the death longer or hasten it, but see the death and understand its nature both the survivors and those who will pass away.

สุดท้ายที่ HOSPICE

เมื่อบั้นปลายชีวิตมาถึงคุณจะอยู่ที่ไหน และอยู่อย่างไร แน่นอนว่าคนมีครอบครัวก็ย่อมอยากใช้ชีวิตกับครอบครัว แต่สำหรับคนที่อยู่ตัวคนเดียวล่ะ ใครจะคอยดูแลเมื่อเจ็บป่วยในบั้นปลาย จากแนวคิดของการดูแลชีวิตระยะสุดท้ายให้พร้อมสำหรับการจากไป ได้นำไปสู่ Hospice หรือโครงการบ้านพักสุดท้าย

Hospice มีรากศัพท์จากคำว่า ‘Hospis’ แปลได้สองความหมาย คือ เจ้าของบ้าน และแขกผู้มาเยือน ซึ่งคำนี้เป็นต้นกำเนิดของคำว่าการต้อนรับด้วยความยินดี (Hospitality) โรงพยาบาล (Hospital) และโรงแรม (Hotel) ซึ่งโครงการ ‘บ้านพักสุดท้าย’ หรือ Hospice เป็นแนวคิดการอภิบาลผู้ป่วยในระยะสุดท้ายที่แพร่หลายในต่างประเทศมานาน ไม่เพียงเฉพาะสำหรับคนชราที่เจ็บป่วยและต้องใช้ชีวิตลำพัง แต่ยังหมายถึงผู้ที่มีความจำเป็นต้องพึ่งพาอุปกรณ์ทางการแพทย์ในสถานที่เฉพาะ Hospice นั้นมีความน่าสนใจไม่ใช่น้อยเพราะนอกจากจะเป็นสถานที่ที่มีการดูแลทางการแพทย์ที่ครบครันแล้วยังผสานด้วยการบำบัดเยียวยาทางด้านจิตใจ กล่าวคือแม้จะมีลักษณะคล้ายโรงพยาบาล แต่ให้ความรู้สึกอบอุ่นแบบบ้านพักอาศัยมากกว่า

แนวคิดของ Hospice แนวคิดหลักของ Hospice จะให้ความสำคัญกับการรักษาบรรเทา (Palliative Care) มุ่งเน้นขจัดความเจ็บปวดและดูแลอาการของโรคแบบองค์รวมเพื่อสนองความต้องการทั้งทางร่างกาย จิตใจ จิตวิญญาณ และสังคมของคนไข้ รวมถึงครอบครัวและญาติมิตรของคนไข้ ซึ่งอ้างอิงจากคำกล่าวของ Cicely Saunders กับปรัชญาของ ‘บ้านพักสุดท้าย’ ว่า “คุณสำคัญเพราะว่าตัวคุณก็คือตัวคุณ คุณมีความสำคัญจนถึงวินาทีสุดท้ายของชีวิต และเราจะทำทุกอย่างเท่าที่จะทำได้ นอกจากจะช่วยให้คุณตายอย่างสงบแล้ว เรายังจะช่วยให้คุณได้ดำเนินชีวิตอย่างดีจนกระทั่งสิ้นใจด้วย”

ความที่ Hospice ต้องการจะรักษาคนมากกว่ารักษาโรค ดังนั้นจึงให้ความสนใจที่คุณภาพชีวิตมากกว่าความยืนยาวของชีวิต โดยให้คนไข้ได้ดำเนินชีวิตก่อนตายอย่างเต็มที่ด้วยการทำให้ทุกๆ วันเป็นวันที่ดีที่สุดจนกระทั่งถึงวาระสุดท้าย ซึ่งเน้นที่การดำเนินชีวิตอย่างมีคุณภาพของทั้งคนไข้และครอบครัวเป็นสำคัญ และเนื่อง จากการกลัวตายก็เป็นอีกอุปสรรคหนึ่งที่ทำให้คนไข้ไม่สามารถใช้ชีวิตช่วงสุดท้ายได้อย่างมีความสุข การทำให้คนไข้หายกลัวก็เป็นหลักการสำคัญเช่นกัน Hospice จึงเป็นการดูแลแบบองค์รวมที่รวมเอาการรักษาด้วยการใช้ยา การพยาบาล และการดูแลด้านจิตวิญญาณของคนไข้เข้าด้วยกัน

ทีมผู้ดูแลใน Hospice เนื่องจาก Hospice เป็นการดูแลแบบองค์รวมที่เน้นการดำรงรักษาคุณภาพชีวิต ดังนั้นจึงต้องมีทีมผู้ดูแลจากหลายๆ สาขาวิชาประกอบกัน และทำงานประสานกันตลอด 24 ชั่วโมง งานบริการใน Hospice สามารถ แบ่งออกเป็น รูปธรรมได้ 14 ด้าน ได้แก่

งานบริการทางการแพทย์ จัดให้หมอที่ดูแลคนไข้เป็นประจำอยู่แล้ว เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของ ‘ทีมดูแล’

งานพยาบาล จัดให้พยาบาลคอยดูแลคนไข้และครอบครัวเป็นประจำ

งานสังคมสงเคราะห์การแพทย์ (Medical Social Work) คอยช่วยเหลือคนไข้และครอบครัว ในด้านอารมณ์และจิตวิทยาสังคม ช่วยแนะนำและแก้ไขปัญหาต่างๆ รวมทั้งงานเอกสารที่เกี่ยวเนื่องกับคนไข้ด้วย

งานบริการของผู้ช่วยพยาบาล ผู้ช่วยพยาบาลจะทำหน้าที่ที่จำเป็นที่สุด คือ ช่วยคนไข้อาบน้ำแต่งตัว ทำให้ผู้ช่วยพยาบาลเป็นคนที่ใกล้ชิดที่สุดกับคนไข้และครอบครัว

งานควบคุมความเจ็บปวดและอาการของโรค การรักษาบรรเทาด้วยการควบคุมให้คนไข้มีความเจ็บปวดน้อยที่สุด เพื่อให้คนไข้ได้ดำเนินชีวิตประจำวันตามปกติโดยสะดวก

งานบำบัดโรค การจัดให้มีการบำบัดโรคเพิ่มเติม ได้แก่ กายภาพบำบัด ทำกิจกรรมเบาๆ และฝึกพูด

งานดูแลคนไข้ใน ในกรณีที่คนไข้มีความเจ็บปวดมาก หรือมีอาการที่ไม่สามารถดูแลได้ที่บ้าน ก็สามารถย้ายคนไข้ให้เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลได้ทันที

งานด้านยา อุปกรณ์ และเวชภัณฑ์ เป็นบริการที่จัดให้โดยตรง หรือช่วยหาซื้อให้ตามที่คนไข้หรือครอบครัวต้องการ

งานดูแลชั่วคราว บริการดูแลชั่วคราว (Respite care) จัดขึ้นเพื่อให้สมาชิกในครัวเรือนที่ดูแลคนไข้ที่บ้านได้ พักผ่อนบ้าง ซึ่งอาจเป็นช่วงสั้นๆ ไม่กี่ชั่วโมงจนถึงเป็นวันตามแต่สถานการณ์

งานดูแลต่อเนื่อง ในยามจำเป็นที่คนไข้ต้องการการดูแลอย่างต่อเนื่อง ‘บ้านพักสุดท้าย’ ก็จะจัดให้พยาบาล ไปอยู่ประจำที่บ้านของคนไข้

งานบริการให้คำปรึกษาและดูแลด้านจิตวิญญาณ เพื่อให้คนไข้และครอบครัวได้เข้าใจในสถานการณ์ที่ เกิดขึ้น กล้าเผชิญหน้ากับความตาย ซึ่งจะทำให้การใช้เวลาร่วมกันในช่วงสุดท้ายเป็นไปอย่างมีความหมาย

การสัมมนาในครอบครัว การสัมมนานำโดยพยาบาลหรือนักสังคมสงเคราะห์ เพื่อให้สมาชิกในครอบครัวรับรู้ถึงสถานการณ์ปัจจุบันของคนไข้

งานบริการหลังเสียชีวิต เมื่อคนไข้เสียชีวิต อาสาสมัคร นักบวช หรือที่ปรึกษา จะให้การสนับสนุนและช่วยเหลือคู่สมรสและครอบครัวในด้านต่างๆ ได้แก่ พิธีกรรมทางศาสนาและประเพณี

งานอาสาสมัคร อาสาสมัครเป็นผู้ช่วยดูแลคนไข้ในเวลาที่ผู้ดูแลไม่อยู่ เป็นผู้ใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่เป็นเพื่อนกับคนไข้ พูดคุยและเยี่ยมเยียนคนไข้อย่างสม่ำเสมอ

โครงการ Hospice ในต่างประเทศกำลังแพร่หลายและมีรูปแบบที่พักอาศัยที่ให้ความรู้สึกเชิงบวกมากกว่าสถานที่หดหู่ ด้วยว่า Hospice เองก็ว่าด้วยหลักของธรรมชาติแห่งชีวิต และถือว่าความตายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิต ซึ่งคนป่วยขั้นสุดท้ายควรใช้ชีวิตที่เหลืออยู่อย่างมีคุณภาพ ไม่ยื้อความตายให้นานออกไป หรือเร่งความตายให้เร็วขึ้น แต่ควรมองเห็นความตายในแง่มุมที่งดงามและเข้าใจความเป็นไปในธรรมชาติของชีวิตทั้งผู้อยู่และผู้ที่กำลังจะจากไป

Source: Vol. 03 Issue 06 MAR 2015